Serwis SonarHome ustalił, że w ostatnich miesiącach najdłużej na klienta czekały mieszkania w Gdańsku i Krakowie – odpowiednio 105 i 102 dni. Natomiast najszybciej udawało się znaleźć nabywców w Warszawie i Łodzi – 97 i 93 dni. Analiza obejmowała duże miasta. To jednak nie oznacza, że w przypadku Twojej nieruchomości czas oczekiwania musi wynosić tyle samo. W dużej mierze zależy to od wyceny mieszkania. Jak ustalić cenę, aby z jednej strony nie była zbyt niska, a z drugiej nie wydłużała czasu oczekiwania na nabywcę?

Kiedy potrzebna jest wycena nieruchomości?

Wycena, czyli po prostu określenie wartości mieszkania, domu czy działki, jest niezbędna nie tylko wtedy, gdy zamierzasz sprzedać nieruchomość. Oto inne przypadki, kiedy jej potrzebujesz:

• Zakup nieruchomości – kiedy szukasz dla siebie mieszkania i znajdujesz takie, które spełnia Twoje oczekiwania, przeanalizuj, czy zaproponowana cena jest adekwatna. Wyceń nieruchomość na podstawie innych lokali o takich samych lub bardzo podobnych parametrach. 
• Finansowanie zakupu z kredytu hipotecznego – zanim bank przyzna Ci takie zobowiązanie, musi ustalić, ile wynosi wartość zabezpieczenia. W tym celu zleca wykonanie operatu szacunkowego. Zajmuje się tym rzeczoznawca majątkowy, a koszt realizacji wynosi zazwyczaj od kilkuset do ponad tysiąca złotych.
• Kupujesz ubezpieczenie nieruchomości – ważnym elementem polisy jest suma ubezpieczenia. Powinna wynosić tyle, aby w razie szkody całkowitej uzyskana kwota umożliwiała przywrócenie nieruchomości do jej wcześniejszego stanu. 
• Podział majątku – ustalenie wartości nieruchomości jest niezbędne, kiedy dochodzi do podziału majątku w wyniku rozwodu lub przekazania spadku. 

Zatem nie tylko przy sprzedaży nieruchomości jej wycena ma ogromne znaczenie. Jak możesz ustalić tę wartość?

Metody wyceny nieruchomości

Istnieją różne sposoby na ustalenie wartości domu, mieszkania czy działki. Sprawdź, na czym polegają.

Metoda porównawcza

Najbardziej oczywista i najczęściej wykorzystywana. Jeśli zamierzasz wystawić nieruchomość na sprzedaż, przejrzyj najpopularniejsze serwisy z ogłoszeniami. Znajdź lokale, które są najbardziej podobne do Twojego. Dwa mieszkania mogą znajdować się w tym samym bloku, w tej samej klatce schodowej i mieć identyczny standard, a mimo wszystko ich cena będzie się różnić. Dlaczego? Jeżeli jedno znajduje się na czwartym piętrze budynku bez windy, a drugie – na pierwszym, to różnica może wynosić nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Jeśli wyceniasz mieszkanie samodzielnie za pomocą metody porównawczej, zwróć uwagę na następujące czynniki:

• rynek – wtórny czy pierwotny,
• lokalizacja – dzielnica, sąsiedztwo, odległość od sklepów, komunikacji miejskiej czy szkół,
• metraż i układ,
• piętro i winda, 
• wyposażenie – co nabywca otrzyma w cenie, np. meble w zabudowie,
• stan prawny,
• koszty utrzymania – wysokość czynszu,
• dodatkowe udogodnienia – komórka lokatorska, własne miejsce na parkingu, pomieszczenia wspólne, np. wózkownia czy rowerownia.

Nie są to wszystkie czynniki, które mają znaczenie, dlatego tak ważne jest, aby przeprowadzić wycenę nieruchomości rzetelnie i korzystać z proponowanych opcji filtrowania ogłoszeń. 

Podejście kosztowe

W ramach tego podejścia zakłada się, że wartość nieruchomości wynosi tyle, ile koszty jej odtworzenia pomniejszone o wartość zużycia. Odtworzenie oznacza cenę zakupu gruntu i wybudowanie takiej samej nieruchomości. Zazwyczaj w takim przypadku odrębnie określa się koszt działki i odtworzenie zabudowań. Przyjmuje się wartość gruntu o takich samych cechach. Jeśli chodzi o zabudowania, uwzględnia się ich aktualny stan, tj. poziom zużycia. Rzeczoznawca ustala wartość gruntu najczęściej na podstawie metody porównawczej. Jeśli chodzi o odtworzenie budynku, to bierze się pod uwagę rynkowy koszt budowy. Wpływ na jego zużycie mają takie czynniki jak: wiek obiektu, wykonane remonty i naprawy. 

Podejście dochodowe

W tym podejściu zakłada się, że kupujący zapłaci za nią cenę, której wysokość uzależni od możliwego do uzyskania dochodu z danej nieruchomości. Ta metoda ma zastosowanie w przypadku obiektów, które przynoszą lub mogą przynosić przychód. Przykładowo, mieszkanie w tym samym bloku może być wycenione na znacznie wyższą kwotę niż inne, gdyż zapewnia regularne wpływy z najmu krótkoterminowego. Tę metodę stosuje się w przypadku lokali użytkowych, handlowych, biurowców, hal magazynowych, hoteli, stacji benzynowych czy centrów handlowych. Właściciel może zlecić wycenę przy założonej z góry stopie zwrotu, aby uzyskać wartość indywidualną nieruchomości. W tym podejściu uwzględnione mogą być realne dochody, które przynosi mieszkanie czy dom lub możliwe do uzyskania. 

Metoda mieszana

Tutaj zastosowanie mają jednocześnie różne metody wyceny. Dzięki jej wykorzystaniu uzyskuje się wartość rynkową. 

Kto może odpłatnie przygotować wycenę nieruchomości?

W wielu przypadkach konieczne jest uzyskanie wyceny wykonanej przez rzeczoznawcę majątkowego, ale nie zawsze. Jeśli wycena ma mieć moc prawną, musi być zrealizowana przez rzeczoznawcę lub biegłego. Sprawdź, kiedy jest to niezbędne i z czym się wiąże.

Rzeczoznawca majątkowy

Wycena przeprowadzana przez tego eksperta jest wymagana przez banki, kiedy ubiegasz się o kredyt hipoteczny. To od niej zależy maksymalna kwota zobowiązania i to, czy w ogóle nieruchomość może stanowić zabezpieczenie spłaty. Wycena przeprowadzona przez rzeczoznawcę jest również potrzebna przy: składaniu oświadczeń majątkowych, szacowaniu wartości nieruchomości spadkowej i podziale majątku w sprawach rozwodowych. Rzeczoznawca przygotowuje operat szacunkowy, bazując na różnych metodach. Oto, ile przykładowo kosztuje wycena:

• mieszkania – 700-900 zł,
• domu – 900-1500 zł,
• domu w budowie – 1000-1500 zł,
• działki budowlanej – 700-900 zł. 

Pracownik banku

Banki przed udzieleniem kredytu muszą oszacować wartość nieruchomości. Korzystają wtedy albo z rzeczoznawcy majątkowego powołanego przez tę instytucję albo swojego pracownika, który ma odpowiednie kwalifikacje. Ta metoda ma zastosowanie, kiedy bank stosuje tryb uproszczony. W takim przypadku wyceną zajmuje się przeszkolony pracownik banku. Ma to zastosowanie w razie kredytowania popularnych nieruchomości deweloperskich kierowanych do masowego klienta. Wtedy do ustalenia wyceny wystarczy porównanie stawek obowiązujących w przypadku podobnych nieruchomości w tej samej okolicy. Możliwe, że przy wycenie przez pracownika banku nie zostanie z tego tytułu naliczona dodatkowa opłata. 

Biegły sądowy

Określenie wartości nieruchomości przez biegłego sądowego jest potrzebne w przypadku sporów sądowych. Najczęściej to niezbędne do podziału majątku, ale ma również zastosowanie przy standardowych transakcjach sprzedaży nieruchomości. Chodzi o to, aby cena odzwierciedlała realną wartość rynkową. Wycena domu lub mieszkania przeprowadzona przez biegłego kosztuje zazwyczaj 1500-2500 zł. 

Agent nieruchomości

Pośrednicy doskonale znają sytuację na rynku nieruchomości i mogą szybko przygotować wycenę. Oczywiście, ich opinia nie ma mocy prawnej, tak jak w przypadku operatu szacunkowego przygotowanego przez rzeczoznawcę. Jeśli jednak planujesz sprzedać mieszkanie i korzystasz z pomocy agenta, to samodzielna wycena jest zbędna. Pośrednik powie Ci, za jaką kwotę warto wystawić nieruchomość i ile możesz realnie uzyskać za dom lub mieszkanie przy aktualnej sytuacji rynkowej.

Zazwyczaj ustalenie ceny nieruchomości to standardowy element oferty agentów w ramach współpracy z klientem i z reguły nie poniesiesz za to dodatkowych kosztów. Jeśli masz sprawdzonego specjalistę z polecenia, możesz zawierzyć jego doradztwu. Jednak pamiętaj, że skorzystanie z takich usług wiąże się z zapłatą prowizji – przeważnie od 2-4% netto wartości mieszkania. Do tej kwoty należy doliczyć podatek VAT. 

Dlaczego warto skorzystać z wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego? 

Jeśli potrzebujesz dokładnej i obiektywnej wyceny nieruchomości, skorzystanie z usług rzeczoznawcy jest niezbędne. Możesz na własną rękę oszacować wartość mieszkania, ale istnieje ryzyko, że nie uwzględnisz wszystkich czynników, które mają wpływ na wycenę. Taka wycena może być potrzebna do celów kredytowych, ubezpieczeniowych i podatkowych. Skorzystanie z usług rzeczoznawcy majątkowego jest również niezbędne przy podziale majątku i sprawach spadkowych. Tacy eksperci pełnią także funkcję biegłych sądowych, tzn. ich opinie są wykorzystywane w przypadku spraw dotyczących wartości nieruchomości. 

W poniższej tabeli znajdziesz istotne różnice pomiędzy wyceną przygotowaną przez rzeczoznawcę majątkowego a zrealizowaną samodzielnie.

Jak przygotować się do wizyty rzeczoznawcy majątkowego?

Jeśli chcesz uzyskać jak najdokładniejszą wycenę nieruchomości, odpowiednio przygotuj się do wizyty rzeczoznawcy. Po pierwsze zbierz niezbędne dokumenty, w tym akt własności, ewentualnie plany budynku i zaświadczenia o niezaleganiu z płatnościami. Pamiętaj o posprzątaniu nieruchomości. Nie jest to czynnik, który bezpośrednio wpływa na wartość domu czy mieszkania, ale dzięki temu rzeczoznawca może lepiej ocenić stan techniczny i funkcjonalność pomieszczeń. Dla niego sama informacja, jaka jest liczba pokoi czy metraż, to zbyt mało. 

Przygotuj listę wszystkich istotnych ulepszeń i modernizacji. Niektóre zastosowane w nieruchomości rozwiązania mogą nie być widoczne gołym okiem, a jednak podwyższają wartość nieruchomości. Najlepiej, jeśli posiadasz rachunki dokumentujące wykonane prace. 

Zapewnij dostęp do wszystkich części domu czy mieszkania. Zdarza się, że właściciele lokalu mają piwnicę, ale nie korzystali z niej i nawet nie wiedzą, gdzie znajdują się klucze. Bywa, że strych jest wypełniony rzeczami do tego stopnia, że nie da się na niego wejść. Tymczasem mogą one istotnie wpływać na wartość nieruchomości. 

Jak wycenić mieszkanie do sprzedaży – często popełniane błędy

Od odpowiedniej wyceny przed sprzedażą mieszkania zależy, jak długo będziesz czekać na znalezienie nabywcy. Możesz oczywiście samemu wycenić nieruchomość, ale jest to obarczone ryzykiem błędu. 

Jakie błędy popełniamy najczęściej przy samodzielnej wycenie nieruchomości? 

• Emocje zamiast racjonalności – możesz zawyżyć wycenę ze względu na przywiązanie do mieszkania.
• Pominięcie szczegółów – stan techniczny, piętro, stan bloku czy lokalizacja. To wszystko i wiele więcej wpływa na wartość mieszkania, więc nie pomijaj tych czynników.
• Nie zwracasz uwagi na trendy rynkowe – proponowanie wysokiej ceny w okresie, kiedy podaż na rynku jest bardzo wysoka, spowoduje, że bez dużych obniżek nie znajdziesz nabywcy.
• Bazujesz wyłącznie na automatycznej wycenie przygotowanej przez kalkulatory online – to narzędzia, które ustalają cenę na podstawie określonych parametrów, ale w niewielu przypadkach oddają realną wartość nieruchomości.
• Nie uwzględniasz tego, ile masz czasu na sprzedaż – jeśli proponujesz cenę powyżej rynkowej, musisz się liczyć z tym, że szukanie nabywcy zazwyczaj potrwa długo, szczególnie przy wysokiej podaży. W przypadku gdy zależy Ci na czasie, możesz na początek zaproponować wysoką cenę, a w razie braku zainteresowania dosyć szybko ją obniżyć.

Warto skorzystać przy wycenie z pomocy eksperta. Najczęściej przy standardowych transakcjach wystarczy ustalenie odpowiedniej kwoty przez agenta nieruchomości. Ważne, aby była to osoba z polecenia, której możesz zaufać.