Jaka jest różnica między kredytem a pożyczką?
Potrzebujesz pieniędzy, ale nie masz wolnych środków? Rozwiązaniem Twoich problemów mogą być kredyt lub pożyczka. Chociaż są to różne produkty finansowe, to wielu Polaków używa tych nazw zamiennie. Zasady działania obu zobowiązań są regulowane innymi przepisami. Czym różnią się kredyt i pożyczka? Sprawdź szczegóły!
Spis treści
Czym jest kredyt?
Kredyt to zobowiązanie, którego może udzielić wyłącznie bank lub SKOK. Nie otrzymasz go w firmie pożyczkowej. Kredyt jest umową regulowaną przez ustawę Prawo bankowe. Na tej podstawie dana instytucja oddaje do Twojej dyspozycji wskazaną kwotę pieniędzy na określony czas. Może to być kredyt celowy (np. hipoteczny lub samochodowy) albo przeznaczony na dowolne zakupy (kredyt gotówkowy). Obowiązkiem kredytobiorcy jest korzystanie z uzyskanych środków na zasadach określonych w umowie, a ten najważniejszy stanowi spłacanie rat zgodnie z harmonogramem spłaty.
Umowa kredytu musi mieć formę pisemną i zawierać elementy określone przepisami prawa. Jej przedmiotem mogą być wyłącznie środki pieniężne. W ofercie banków znajdziesz różne rodzaje kredytów, takie jak:
- Kredyt gotówkowy – na dowolne cele. To bardzo popularny produkt. Jak podaje Biuro Informacji Kredytowej (BIK), w pierwszym kwartale 2025 roku Polacy zaciągnęli takie zobowiązania o łącznej wartości 38,26 mld zł.
- Kredyt hipoteczny – z zabezpieczeniem na nieruchomości, przeznaczony na określone cele, np. zakup domu, działki, mieszkania, remont czy budowa domu.
- Kredyt samochodowy – środki do wykorzystania na zakup auta lub innego pojazdu.
- Kredyt ratalny – popularne zobowiązania zaciągane na nabycie mebli czy sprzętu.
- Karta kredytowa – określony limit środków do dowolnego wykorzystania.
- Kredyt konsolidacyjny – zobowiązanie, które pozwala połączyć kilka kredytów i pożyczek w jeden produkt finansowy.
- Kredyt refinansowy – przeniesienie zobowiązania do innego banku.
Masz duży wybór produktów w zależności od celu finansowania. Niektóre są dostępne z bardzo długim okresem spłaty, np. kredyt hipoteczny (nawet 35 lat).
Czym jest pożyczka?
Pożyczka jest zobowiązaniem regulowanym przez Kodeks cywilny. W tym przypadku jedna osoba przekazuje pieniądze (i nie tylko) drugiej na ustalonych zasadach – z konkretną datą zwrotu środków powiększonych o odsetki według danego oprocentowania. Druga strona umowy pożyczki musi zwracać te pieniądze według harmonogramu.
Zgodnie z przepisami możesz przenieść na własność innej osoby nie tylko środki pieniężne, ale również rzeczy. Wspomnieliśmy też o odsetkach, ale wcale nie jest tak, że muszą być naliczane – na polskim rynku popularne jest przyznawanie pierwszych, bezpłatnych pożyczek dla nowych klientów, aby zainteresować ich ofertą.
Takich zobowiązań mogą udzielać nie tylko banki czy firmy, ale również konsumenci. To znaczy, że możesz na takiej zasadzie przekazać środki innej osobie, przy czym musicie ustalić też zasady ich zwrotu. Uzyskane pieniądze przeznaczysz na dowolne cele.
Nie zawsze istnieje obowiązek zawarcia umowy pisemnej. Jeśli chodzi o kwotę do 1000 zł, może mieć formę ustną. Jednak w celu lepszej ochrony Twoich interesów zdecydowanie warto zawrzeć pisemną umowę. W przeciwnym wypadku możesz mieć problem z odzyskaniem środków – nie ma przecież dowodów, które by potwierdzały przekazanie pieniędzy.
Takie zobowiązania również cieszą się bardzo dużym zainteresowaniem Polaków. Średnia wartość pożyczek z okresem spłaty do 60 dni udzielonych w marcu 2025 roku wynosiła 2340 zł, a łączna – ponad miliard złotych. Odrębnie klasyfikowane są jednak pożyczki celowe i z okresem spłaty dłuższym niż 60 dni.
Jeśli chodzi o rodzaje pożyczek, to wyróżnia się następujące:
- Pożyczki bankowe i pozabankowe – w zależności od tego, kto jest pożyczkodawcą.
- Pożyczki leasingowe – produkt oferowany przez firmy leasingowe.
- Pożyczki konsolidacyjne – kiedy chcesz połączyć kilka zobowiązań w jedno.
- Chwilówki – popularna nazwa pożyczek udzielanych na bardzo krótki okres i małą kwotę.
- Pożyczka hipoteczna – czyli zobowiązanie zabezpieczone hipoteką, ale ze środkami do wykorzystania na dowolny cel.
Pożyczka może Cię zainteresować głównie wtedy, gdy nie masz szans na kredyt bankowy. Wynika to głównie z kosztów – to kredyty są tańszymi zobowiązaniami.
Pożyczka a kredyt – podobieństwa
Te formy finansowania wiele różni, ale też nie brakuje podobieństw między nimi. W obu przypadkach zaciągasz dług, który musisz zwrócić w określonym terminie. Przeważnie spłata jest rozkładana na raty, ale nie musi tak być.
W przypadku braku spłaty na czas pożyczkodawca czy kredytodawca ma do dyspozycji narzędzia, dzięki którym może egzekwować zwrot środków, m.in. skierować sprawę do windykacji, sądu i komornika. Ma również prawo naliczyć odsetki, jeśli spłata nie zostanie dokonana w terminie.
Oba rodzaje zobowiązań są zazwyczaj oprocentowane, przy czym górna granica tego oprocentowania jest ograniczona tzw. ustawą antylichwiarską. W przypadku odsetek za opóźnienie maksymalne oprocentowanie wynosi tyle, ile dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie.
W ramach obu form finansowania badana jest zdolność kredytowa wnioskujących, ale firmy pożyczkowe podchodzą do niej bardziej liberalnie i łatwiej możesz od nich uzyskać środki.
Czym różni się kredyt od pożyczki?
Pomimo wielu podobieństw te formy finansowania jednak zdecydowanie się od siebie różnią. Te różnice umieściliśmy w poniższej tabeli.
| Kredyt | Pożyczka | ||
|---|---|---|---|
| Co może być przedmiotem umowy? | Wyłącznie pieniądze | Kodeks cywilny wskazuje, że przekazać można określoną ilość pieniędzy albo rzeczy, czyli nie tylko środki finansowe | |
| Kto może udzielić? | Banki i SKOK-i | Bank, firma pożyczkowa, przedsiębiorca, osoba fizyczna | |
| Jaką formę musi mieć umowa? | W każdym przypadku – pisemną | W przypadku pożyczek do 1000 zł może być ustna, a powyżej – pisemna | |
| Gdzie są regulowane? | W Prawie bankowym | W Kodeksie cywilnym | |
| Zapisy w umowie | Na niezbędne zapisy, które musi zawierać umowa kredytowa, wskazuje Prawo bankowe | Może zawierać dowolne postanowienia, o ile są zgodne z prawem | |
| Na co można przeznaczyć środki? | Możesz skorzystać z kredytu celowego, gdzie środki przeznaczysz wyłącznie na ustalony cel. To również kredyt gotówkowy czy karta kredytowa, gdzie banku nie interesuje, jak wykorzystasz środki | Pożyczkę możesz wykorzystać zazwyczaj na dowolne cele | |
| Ile wynoszą koszty? | Ustalane indywidualnie. Co do zasady kredyty są tańsze od pożyczek | Ustalane indywidualnie. Zazwyczaj pożyczki są droższe poza wyjątkami, np. darmowa pierwsza chwilówka bez odsetek i prowizji | |
| Maksymalna kwota | Zależy od rodzaju kredytu. W przypadku zabezpieczenia hipoteką możesz uzyskać nawet miliony złotych | W przypadku krótkoterminowych chwilówek to przeważnie do kilku tysięcy złotych, ale możesz też wybrać pożyczki ratalne na kwotę kilkudziesięciu tysięcy lub większą | |
| Okres spłaty | Przeważnie minimum wynosi kilka miesięcy, a maksimum 35 lat, jednak ta granica dotyczy kredytu hipotecznego | Od nawet kilku tygodni po kilka lat |
Kredyt czy pożyczka – co wybrać?
To zależy od wielu czynników. Jeśli możesz skorzystać z kredytu konsumenckiego, z pewnością będzie tańszy, ale może wymagać dopełnienia większej ilości formalności i trudniej go uzyskać. W przypadku gdy kupujesz nieruchomość, jedynym dobrym rozwiązaniem wydaje się kredyt hipoteczny. Zanim zdecydujesz się na dany produkt, porównaj koszty różnych zobowiązań. Najlepiej złóż wnioski o kredyt do kilku instytucji, aby ocenić warunki, i porozmawiaj z naszym Ekspertem Finansowym, który pokaże Ci, jak duże są różnice pod tym kątem. Dzięki temu łatwiej podejmiesz słuszną decyzję.
Źródła: Sprzedaż pożyczek dla klientów indywidualnych przez firmy pożyczkowe. Marzec 2025 r.
Autor
Olimpia Siedlaczek
Starszy Ekspert ds. Finansów
Skorzystaj teraz z bezpłatnej pomocy eksperta finansowego, zdalnie lub w oddziale
