Kredyty hipoteczne

Środki z PPK na wkład własny przy kredycie hipotecznym – co musisz wiedzieć?

Redakcja NOTUS

5 min czytania

Opublikowane: 8 listopada 2024

Jeśli chcesz zaciągnąć kredyt hipoteczny, musisz mieć wkład własny. Według Komisji Nadzoru Finansowego bank nie powinien kredytować 100% wartości nieruchomości. KNF zaleca również, aby kapitał kredytobiorcy wynosił co najmniej 20% wartości nieruchomości. Jeśli jest niższy, bank powinien wymagać dodatkowego zabezpieczenia spłaty. Nie każdy zdaje sobie jednak sprawę, że tym wkładem może być nie tylko gotówka na koncie, ale też nieruchomości czy środki na PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe). Jak to działa?

Dlaczego banki wymagają wkładu własnego?

Wymóg posiadania wkładu własnego wynika z rekomendacji S Komisji Nadzoru Finansowego. Banki mogą dzięki temu ograniczać ryzyko kredytowe, tj. zmniejszać prawdopodobieństwo braku terminowej płatności rat. Jeśli kredytobiorca ma wkład własny, staje się bardziej wiarygodny w oczach banku.

Jak wynika z Raportu AMRON-SARFiN 2/2024, mimo stosowania zabezpieczeń, w II kwartale 2024 roku 1,92% kredytów było zagrożonych. To oznacza, że raty nie wpływały do banku od ponad 90 dni i istniało duże ryzyko, że klienci ich nie spłacą. Oczywiście, wśród tych zobowiązań mogą być takie, które zaciągano przed momentem wprowadzenia obowiązkowego wkładu własnego, czyli 2014 rokiem.

Co może być wkładem własnym?

Po pierwsze pamiętaj, że wkładu własnego nie przelewasz na konto banku – jest to część kwoty płaconej sprzedającemu nieruchomość. Drugą ważną kwestią jest to, że nie muszą nim być środki, które masz zgromadzone na rachunku bankowym. Tymi środkami mogą być: 

• Gotówka – środki zgromadzone, np. na rachunku oszczędnościowym.
• Inna nieruchomość – ma głównie zastosowanie, jeśli potrzebujesz kredytu hipotecznego na budowę domu. Wówczas do wkładu własnego może być zaliczona wartość działki. Niektóre banki zgadzają się zrezygnować ze wkładu własnego w postaci gotówki, jeśli ustanowisz zabezpieczenie na innej nieruchomości, która nie jest obciążona hipoteką, ani nie ma ustanowionej służebności.
• Środki na IKZE/IKE – jeśli masz pieniądze zgromadzone w ramach Indywidualnego Konta Emerytalnego lub Indywidualnego Konta Zabezpieczenia Emerytalnego, to bank może je zaakceptować jako wkład własny.
• Książeczka mieszkaniowa – PKO BP szacuje, że w polskich domach nadal może znajdować się ok. miliona takich książeczek. Aby ją zlikwidować, trzeba zwrócić się do tego banku. Możesz uzyskać nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.
• Zaliczka lub zadatek – wpłacone, np. przy okazji zawierania umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości.
• Środki zgromadzone w Pracowniczym Planie Kapitałowym, czyli w ramach systemu długoterminowego oszczędzania, w który zaangażowane są pracownik, pracodawca, jak i państwo.

Jak to wygląda w przypadku, gdy chcesz, aby to środki z PPK pokryły wkład własny? 

Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) – jak to działa?

Pracownicze Plany Kapitałowe to program oszczędzania dla zatrudnionych, który realizowany jest we współpracy z pracodawcami. Wprowadzanie systemu rozpoczęło się w 2019 roku. PPK kierowane są do zatrudnionych na umowach, od których odprowadzane są składki emerytalno-rentowe. Gromadzone oszczędności wynikają z wkładu pracodawców, zatrudnionych i państwa. W pierwszym roku otrzymujesz wpłatę powitalną w wysokości 250 zł. W kolejnych państwo dopłaca po 240 zł rocznie. Poza tym:

• zatrudniony wpłaca 2% wynagrodzenia;
• pracodawca – 1,5%.

To wpłaty podstawowe. Pracodawca może wpłacić dodatkowo do 2,5% wynagrodzenia, a uczestnik – do 2%. Według stanu na koniec 2023 roku do PPK należało blisko 4 mln Polaków, a ich łączne aktywa netto wynosiły blisko 22 mld zł. 

PPK na wkład własny do kredytu – wypłata na wkład własny

Jak już wiesz, środków zgromadzonych na rachunku PPK możesz użyć jako wkładu własnego. Wypłata może być przeznaczona na:

• zakup domu lub mieszkania;
• budowę domu;
• nabycie udziału w nieruchomości gruntowej;
• nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu;
• zakup lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość;
• nabycie własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego;
• nabycie udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub lokalu.

Z wypłaty na wkład własny możesz skorzystać wyłącznie przed 45. rokiem życia i wypłacić nawet 100% oszczędności bez żadnych potrąceń. Przy czym jako uczestnik PPK masz obowiązek dokonać zwrotu pobranych środków na swój rachunek PPK, ale w ciągu 15 lat od dnia wypłaty środków. Wypłata w celu pokrycia wkładu własnego możliwa jest tylko raz. Zwrotu wypłaconych środków najlepiej zacznij dokonywać nie później niż po 5 latach od ich pobrania. 

Wkład własny do kredytu hipotecznego z PPK – co zrobić, aby wypłacić środki? 

Jeśli chcesz skorzystać z tej możliwości, złóż do instytucji, która prowadzi Twój rachunek w PPK, wniosek o wypłatę środków. Dokument powinien zawierać szczegóły dotyczące zobowiązania. Określ, na co będzie zaciągany kredyt, np. na zakup budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, lub lokalu spółdzielczego. Podaj, na jakich zasadach i w jakich terminach chcesz skorzystać z wypłaty z PPK. Określ czas, w którym zaczniesz zwracać na Twój rachunek PPK środki pobrane na pokrycie wkładu własnego w związku z zaciągnięciem kredytu hipotecznego. Kiedy instytucja finansowa wyrazi zgodę, otrzymasz wnioskowaną wypłatę środków zgromadzonych w PPK.  

Uwaga: jeśli pobierasz środki na wkład własny przy kredycie hipotecznym, musisz zwrócić na swój rachunek PPK dokładnie taką kwotę, jaką uzyskasz. W przypadku gdy tego nie zrobisz w ustalonym terminie, zapłacisz 19% zryczałtowanego podatku dochodowego (podatku od zysków kapitałowych).

Wypłata z PPK z kilku rachunków

Masz kilka rachunków PPK? Umowy możesz zawrzeć z więcej niż jedną instytucją, ale wszystkie muszą dotyczyć tej samej inwestycji. W przypadku gdy o kredyt ubiega się małżeństwo, wkład mogą stanowić pieniądze z PKK zgromadzone na rachunku każdego z nich. Możecie określić, które PPK chcecie wykorzystać na pokrycie wkładu własnego, czy też jaki procent znajdujących się na nich pieniędzy. 

Po wypłacie środków własnych nadal oszczędzasz w ramach PPK.

Źródła:

1. https://www.amron.pl/aktualnosc.php?tytul=raport-amron-sarfin-2-2024-spadki-na-rynku-kredytow-mieszkaniowych-ale-z-perspektywa-wzrostu
2. https://www.bik.pl/poradnik-bik/wklad-wlasny-przy-kredycie-hipotecznym

Oskar Marciński
Ekspert Finansowy NOTUS