Na czym polega budowa domu systemem gospodarczym?
Koszty budowy domu są z roku na rok coraz wyższe. Z tego powodu wielu inwestorów rezygnuje ze zlecenia całości prac firmie. Aby obniżyć wydatki, samodzielnie zajmują się organizacją całego procesu. Szukają wykonawców poszczególnych zadań, a część z nich realizują na własną rękę. Mowa wtedy o budowie domu systemem gospodarczym. Zobacz, co warto o niej wiedzieć.
Spis treści
Budowa domu systemem gospodarczym – co to znaczy?
W przypadku budowy domu systemem gospodarczym inwestor wchodzi w rolę koordynatora prac budowlanych. Nie zleca całości jednemu wykonawcy, tylko szuka specjalistów do poszczególnych działań. Część z nich realizuje przy tym samodzielnie. Taki rodzaj budowy polega m.in. na załatwieniu na własną rękę stosownych dokumentów i pozwoleń, znalezieniu ekipy, która wykona zlecenie, i zakupie potrzebnych materiałów. Dzięki temu można obniżyć koszty całego przedsięwzięcia, co przy wysokich cenach usług budowlanych przynosi znaczącą oszczędność. Wymaga to sporego zaangażowania, ale może być bardzo opłacalne.
Ile kosztuje budowa domu systemem gospodarczym?
W ostatnich latach koszty procesu budowlanego regularnie rosną. Sprawdźmy, jak zmieniły się w I kwartale 2024 roku w stosunku do ostatniego kwartału 2023 roku. Dane opierają się na kosztach budowy firmy Sekocenbud i nie zawierają podatku VAT. Dotyczą domu o powierzchni użytkowej 151,60 mkw. z garażem jednostanowiskowym wzniesionym w technologii bloczków silikatowych.
Oto koszty poszczególnych etapów budowy:
- stan zerowy – 59 915 zł, o 2,79% więcej w stosunku do poprzedniego kwartału;
- stan surowy otwarty – 284 705 zł, o 5,19% więcej;
- stan wykończenia wewnętrznego – 237 836 zł, o 1,86% więcej;
- stan wykończeniowy zewnętrznego – 100 573 zł, o 2,39% więcej.
Według przewidywań, pod koniec 2024 roku koszt budowy 1 mkw. netto może sięgnąć 6 tys. zł. Ile zaoszczędzisz, jeśli wybierzesz budowę systemem gospodarczym? To zależy od wielu czynników, ale średnio przynosi to około 10-20% oszczędności. Oczywiście, musisz się wtedy liczyć z wieloma dodatkowymi obowiązkami.
Wiele osób, marzących o domu, decyduje się na budowę systemem gospodarczym, ponieważ to jedyny sposób na podołanie tak kosztownemu przedsięwzięciu. W pandemii COVID-19 nastąpił ogromny boom na domy jednorodzinne. Później jednak z roku na rok spadała liczba pozwoleń na budowę. Jedną z przyczyn była wysoka inflacja i ogólnie wysokie koszty realizacji inwestycji.
Budowa domu metodą gospodarczą – prace, które inwestor wykonuje sam
Aby podołać samodzielnej organizacji budowy, musisz mieć odpowiednie umiejętności. Na Twojej głowie są zarówno formalności urzędowe, jak i wykonywanie przeróżnych prac budowlanych. W takim przypadku korzystasz z usług ekspertów wyłącznie do realizacji tych czynności, które wymagają odpowiednich kwalifikacji lub są skomplikowane. Szukaj najlepszych okazji na zakup poszczególnych materiałów. Bardzo mało prawdopodobne, że zdołasz wykonać wszystkie prace budowlane we własnym zakresie. Jeśli jednak masz do pomocy kogoś, kto ma duże doświadczenie w takich realizacjach, to wspólnymi siłami, a także przy wsparciu innych specjalistów, temu podołacie. Jednak to bardzo wymagające fizycznie i czasowo.
Zobacz, jak wygląda budowa domu samemu i które prace są realizowane w przypadku wznoszenia nieruchomości systemem gospodarczym:
- Zrobienie wykopów pod fundamenty i kanalizację – teoretycznie wystarczą do tego chęci i podstawowe narzędzia, ale w praktyce trudno wykonać te prace bez maszyn budowlanych.
- Wymurowanie ścian nośnych.
- Wykonanie tynków i posadzek.
- Postawienie ścianek działowych, np. z lekkiej cegły.
- Ułożenie pokrycia dachowego – poziom trudności zależy od tego, czym będziesz kryć. Przykładowo blachodachówka jest bardziej wymagająca niż gont bitumiczny.
To tylko przykładowe prace. Wszystko jednak zależy od tego, co potrafisz lub czego jesteś w stanie się nauczyć. Jednocześnie pamiętaj, że błędy popełnione na tym etapie mogą być bardzo kosztowne. Nie zabieraj się za samodzielną realizację prac, o których nic nie wiesz. Zobaczenie kilku instruktaży na Youtube nie wystarczy, aby zrealizować kompleksowy projekt domu.
Do najczęściej wykonywanych samodzielnie prac należy wykończenie wnętrza. Wiele działań w tym zakresie możesz zrealizować bez dużego doświadczenia, m.in. malowanie ścian, położenie pokrycia podłogi czy wykonanie gipsówki.
Jak kupować materiały budowlane, aby oszczędzić?
W ostatnich latach ceny materiałów budowlanych dynamicznie rosły. Jednak z danych Grupy PSB Handel z 2024 roku wynika, że w końcu nadeszły spadki – średnio o kilka procent. Największe widać w przypadku takich rozwiązań jak: płyty OSB i drewno (spadek o 23%), dachy i rynny (o 8%), sucha zabudowa, otoczenie domu i wykończenia (o 7%).
Firmy budowlane zazwyczaj kupują materiały w atrakcyjnych cenach ze względu na stałą współpracę z hurtowniami i duże zamówienia. To wcale nie oznacza, że na własną rękę nie jesteś w stanie zrealizować tych zamówień taniej. Wszystko jednak wymaga czasu. Kiedy szukasz danych materiałów, sprawdź ceny w wielu hurtowniach. Koniecznie obserwuj promocje w marketach budowlanych. Wybór materiałów w promocyjnych cenach może przynieść ogromne oszczędności. Największym błędem, jaki możesz popełnić, jest kupowanie bez porównania cen.
Budowa domu systemem gospodarczym – wady i zalety
Warto przede wszystkim pamiętać, że budowa domu w systemie gospodarczym wiąże się zazwyczaj z dłuższym okresem realizacji. Jeśli zamierzasz się tym zajmować po godzinach pracy, może zająć nawet lata.
Budując na własną rękę bez doświadczenia, ryzykujesz, że niektóre prace wykonasz nieprofesjonalnie, będą wymagać poprawek i generować wysokie koszty inwestycji. Dlatego w takiej sytuacji potrzebujesz doradztwa osób, które znają się na realizacji poszczególnych etapów procesu budowy domu.
Największą zaletą samodzielnej budowy są oszczędności. Poza tym własnoręcznie wybierasz materiały, więc masz pewność co do jakości zastosowanych rozwiązań. Możesz również wprowadzać korekty na etapie realizowanych prac, jeśli stwierdzisz, że dane rozwiązania są niepraktyczne.
Budowa domu systemem zleconym
Jeśli wykonanie robót i realizacja inwestycji w systemie gospodarczym nie jest dla Ciebie, weź pod uwagę budowę systemem zleconym. W tym przypadku zatrudniasz generalnego wykonawcę, który odpowiada za organizację procesu i sprawuje nad nim nadzór. To on odpowiada za zakup materiałów, koordynację ekip budowlanych, kontrolę kosztów i jakości wykonania. W takim przypadku musisz ponieść koszt wynagrodzenia generalnego wykonawcy, więc teoretycznie to rozwiązanie droższe niż budowa w systemie gospodarczym. Możliwe jednak, że generalny wykonawca zapewni Ci materiały w bardzo atrakcyjnych cenach czy stosunkowo tanie usługi fachowców. Z drugiej strony jako inwestor masz mniejszą kontrolę nad realizacją, co może wpływać na jej jakość. W dużej mierze zależy to od specjalisty, który ma dla Ciebie budować dom, tj. organizować wszystkie prace.
Kredyt hipoteczny na budowę w systemie gospodarczym
Realizację budowy systemem gospodarczym możesz sfinansować za pomocą kredytu, jeśli nie posiadasz własnego kapitału na ten cel. Środki z kredytu hipotecznego będziesz otrzymywać w transzach. Deklarujesz, ile będą kosztować poszczególne etapy, a następnie otrzymujesz środki i rozliczasz z bankiem ich wykorzystanie. Rozliczenie opiera się na dokumentacji fotograficznej, dzienniku budowy lub inspekcji instytucji na placu inwestycji.
Pytanie – o jaką kwotę warto wnioskować? Warto założyć wyższą niż wstępnie wyliczone koszty inwestycji. Rzadko się zdarza, że te wydatki są zgodne z planem. Pojawiają się nieprzewidziane koszty, usługi lub materiały mogą zdrożeć. Dlatego lepiej złóż wniosek o wyższą kwotę. Kiedy na koniec realizacji okaże się, że nie potrzebujesz takich środków, po prostu wypłacisz w ramach ostatniej transzą tyle, ile potrzebujesz. Jeśli złożysz wniosek o zbyt małą kwotę i będziesz potrzebować dodatkowych pieniędzy od banku, musisz ponownie przejść przez całą procedurę kredytową,a nie zawsze Twoja zdolność kredytowa na to pozwoli.
Jeśli szukasz kredytu hipotecznego, skonsultuj się z Ekspertem Finansowym, który doskonale zna ofertę rynkową i przygotuje dla Ciebie zestawienie kredytów odpowiadających Twoim możliwościom i oczekiwaniom.
Olimpia Siedlaczek
Starszy Ekspert ds. Finansów
Doświadczona Ekspertka Finansowa NOTUS, która ułatwi Ci uzyskanie kredytu na zakup lub budowę wymarzonej nieruchomości. Napędzana pozytywnymi opiniami i wdzięcznością klientów, codziennie walczy, aby wynegocjować dla nich najlepsze możliwe finansowanie.
