Kim jest poręczyciel kredytu? Jaką rolę pełni żyrant?
Do uzyskania kredytu w banku potrzebna jest odpowiednia zdolność kredytowa. Gdy wnioskodawca takowej nie posiada lub chce wynegocjować korzystniejsze dla siebie warunki, jedną z dostępnych opcji jest zaangażowanie osób trzecich. Poręczyciel kredytu jest osobą lub spółką, która w ramach umowy zobowiązuje się do spłaty długu za kredytobiorcę w przypadku, gdy on nie jest w stanie tego zrobić. Chcesz skorzystać z pomocy poręczyciela lub zostałeś poproszony o poręczenie czyjejś pożyczki? W takim razie dowiedz się więcej na ten temat!
Spis treści
Poręczyciel kredytu – co oznacza ten termin?
Poręczenie kredytu lub pożytki to dodatkowa forma zabezpieczenia, jaka może być respektowana przez banki. Polega ona na tym, że osoba trzecia, czyli niebędąca wnioskodawcą o kredyt, podpisuje umowę poręczenia, w ramach które zobowiązuje się do spłaty zadłużenia wówczas, gdy kredytobiorca nie jest w stanie tego zrobić. Zobligowanie się do ewentualnej spłaty zamiast kredytobiorcy dotyczy nie tylko pożyczonego kapitału, ale również odsetek i wszystkich kosztów.
Osobą decydującą się na takie poręczenie jest właśnie poręczyciel kredytu, określany również jako żyrant. Może nim być zarówno osoba fizyczna, jak i spółka akcyjna lub spółka z.o.o. Możliwe jest poręczenie kredytu hipotecznego, gotówkowego, studenckiego czy leasingu, nawet jeśli są one zabezpieczone w inny sposób, np. hipoteką.
W jakim celu wnioskodawcy decydują się na poręczenie kredytu?
Udział poręczyciela kredytu może przynieść sporo korzyści dla kredytobiorcy. Przede wszystkim podżyrowanie pożyczki niekiedy umożliwia otrzymanie wsparcia finansowego z banku, np. w przypadku gdy wnioskodawca nie posiada wystarczająco wysokiej zdolności kredytowej. Kredyt z poręczycielem może okazać się również atrakcyjniejszy. Bank może być skłonny np. do udzielenia wyższej kwoty czy wydłużenia okresu kredytowania.
Kto może zostać żyrantem kredytu i jakie wymogi musi spełnić?
Trudności z zaciągnięciem kredytu hipotecznego lub gotówkowego często mają miejsce w przypadku osób młodych, które nie zdążyły jeszcze zgromadzić wymaganego do kredytów hipotecznych wkładu własnego lub mają niedostateczną zdolność kredytową. Wówczas poręczycielem najczęściej są rodzice lub inni członkowie rodziny. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby żyrantem była osoba spoza rodziny kredytobiorcy, np. znajomy. Natomiast zwykle banki nie dopuszczają, aby poręczycielem kredytu lub pożyczki był współmałżonek. Wyjątki mogą się zdarzyć w przypadku posiadania rozdzielności majątkowej.
Rola poręczyciela najczęściej opiera się zwiększeniu szansy wnioskodawcy na zaciągnięcie kredytu. Musi więc być to osoba:
- pełnoletnia i z pełną zdolnością do czynności prawnych;
- z odpowiednio wysoką zdolnością kredytową – z regularnymi, wysokimi dochodami w stosunku do wydatków;
- z pozytywną historią kredytową – brak zadłużeń obecnych i wcześniejszych, które mogłyby widnieć w BIK.
Najważniejsze obowiązki poręczyciela kredytu. Ryzyko wynikające z poręczycielstwa
Warto pamiętać, że poręczyciel kredytu staje się współdłużnikiem solidarnym. Co to dla niego oznacza? Otóż w przypadku gdy główny kredytobiorca nie wywiązuje się ze spłaty kredytu, bank może domagać się swoich należności nie tylko od niego, ale również od żyranta. Nawet jeśli pożyczka jest zabezpieczona hipoteką, to windykacja komornicza skierowana do poręczyciela bywa dla banków łatwiejszym sposobem na odzyskanie swoich roszczeń, niżeli wystawienie nieruchomości na licytację i jej sprzedaż.
O ile dla kredytobiorcy sytuacja w przypadku problemów finansowych nie ulega zmianie (wciąż musi on dążyć do spłaty swojego zobowiązania), o tyle dla poręczyciela może stanowić problem. Żyrant może bowiem zostać zobligowany do spłaty długu, który do niego nie należy i który nie przyniósł mu żadnych korzyści. Zwykle więc to osoby bliskie, mające duże zaufanie do kredytobiorcy decydują się zostać poręczycielami.
Ponadto decydując się na podżyrowanie kredytu, poręczyciel zobowiązuje się również do udzielenia wierzycielowi wszelkich informacji niezbędnych w przypadku ewentualnej konieczności spłaty zadłużenia zamiast kredytobiorcy. Mowa m.in. o potwierdzeniu źródła dochodu czy zeznaniach podatkowych. Z kolei w przypadku zmiany sytuacji finansowej, mającej wpływ na możliwość ewentualnej spłaty, poręczyciel powinien poinformować o tym bank.
Podstawowe prawa poręczyciela kredytu
Decydując się na poręczenie cudzego kredytu, masz prawo znać szczegółowe informacje kredytowe, takie jak np. koszty udzielanego kredytu, okres spłaty, harmonogram rat itp. Masz też prawo do zapoznania się z sytuacją finansową kredytobiorcy.
Poza tym w każdej chwili możesz zwrócić się do banku z prośbą o udzielenie informacji dotyczących np. tego, czy dłużnik spłaca zobowiązanie terminowo. Co więcej, zgodnie z kodeksem cywilnym wierzyciel ma obowiązek poinformować żyranta w przypadku, gdy kredytobiorca spóźnia się z opłatami.
Jeśli natomiast żyrant spłaci część lub całość długu zamiast dłużnika, to ma też prawo w późniejszym czasie ubiegać się od niego o zwrot poniesionych kosztów. Może zrobić to poprzez wezwanie go do zapłaty lub na drodze postępowania sądowego.
O czym powinien pamiętać żyrant? Wpływ poręczenia na zdolność kredytową
Warto wiedzieć, że poręczyciel kredytu, chociaż sam go nie otrzymuje, to z perspektywy banków i instytucji pozabankowych może być traktowany jako współdłużnik. Informacja o poręczeniu będzie widnieć w Biurze Informacji Kredytowej i obniżać zdolność kredytową. Jeśli więc dopuszczasz możliwość, że w przyszłości sam wykażesz chęć skorzystania z kredytu, dokładnie rozważ decyzję o poręczycielstwie. Krok taki może przekreślić szansę na własną pożyczkę nawet przez wiele lat, w zależności od tego, jak długo kredytobiorca będzie spłacać kredyt i czy będzie robić to terminowo.
Czy możliwe jest wycofanie takiego zabezpieczenia lub zmiana poręczyciela?
Poręczyciel ma prawo wnioskować o wycofanie poręczenia, jednak bank nie obowiązku, by taki wniosek rozpatrzeć pozytywnie. Wcześniejsza rezygnacja żyranta możliwa jest tylko za zgodą banku i kredytobiorcy. Najczęściej kredytodawcy podchodzą przychylnie do takiej prośby, jeśli dłużnik znajdzie innego żyranta lub gdy jego sytuacja finansowa uległa znacznej poprawie, a kwota pozostała do spłaty jest niewielka.
Joanna Kubińska
Ekspert Finansowy NOTUS
