Czym jest okres kredytowania? Minimalny i maksymalny okres kredytowania

Redakcja NOTUS

7 min czytania

Opublikowane: 1 października 2024

Zaciągasz kredyt? Bank rozłoży Ci spłatę na określoną liczbę rat. Twoim obowiązkiem będzie ich regularne spłacanie w terminie. Możliwy czas spłaty zobowiązania zależy od wielu czynników. Dowiedz się, czym jest okres kredytowania i ile może wynosić.

Spis treści

Co to jest okres kredytowania?

Okres kredytowania to czas, w którym zobowiązujesz się do spłaty uzyskanego kapitału kredytu wraz z odsetkami i innymi opłatami. Im jest dłuższy, tym niższą miesięczną ratę płacisz, ale też wyższe są całkowite koszty zobowiązania. Długość okresu kredytowania ma też bezpośredni wpływ na maksymalną kwotę, którą możesz uzyskać od banku. Im dłuższy czas spłaty, tym dostępna jest większa suma zobowiązania. Bank nie przyzna Ci jednak dowolnej kwoty. Weźmie pod uwagę dochody Twojego gospodarstwa domowego i koszty jego utrzymania, a więc Twoją zdolność kredytową.

Wszystkie zobowiązania kredytowe nie powinny wynosić więcej niż 30% zarobków. BIK wskazuje taki odsetek jako bezpieczny dla domowych finansów. Nie zadłużaj się do granicy zdolności kredytowej, gdyż to ryzykowne.

Ile może wynosić okres kredytowania?

Nie ma uniwersalnego okresu spłaty. Obowiązują różne warunki w zależności od danego produktu kredytowego. Długość tego okresu zawsze uzgadniana jest między bankiem a klientem. Maksymalny okres kredytowania zależy od rodzaju zobowiązania. Sprawdź, ile może wynosić.

Maksymalny okres kredytowania – kredyt hipoteczny

W przypadku kredytu hipotecznego maksymalny okres kredytowania wynika z Rekomendacji S Komisji Nadzoru Finansowego. Zgodnie z wytycznymi bank powinien rekomendować klientom detalicznym czas spłaty nie dłuższy niż 25 lat. Jeśli kredytobiorca zdecyduje, że chce skorzystać z dłuższego okresu, nie powinien on wynosić więcej niż 35 lat. Zalecenie krótszego okresu kredytowania wynika z ryzyka, które jest większe w przypadku dłuższej umowy. Wybór kredytu z niższą ratą zmniejsza miesięczne obciążenie, ale też rośnie wówczas całkowity koszt zobowiązania. Skrócenie okresu spłaty może przynieść oszczędności rzędu kilkuset tysięcy złotych, ale to oczywiście zależy od wielu czynników. Jeśli chcesz sprawdzić, jakie korzyści finansowe przyniesie Ci krótszy okres kredytowania, porozmawiaj z naszym Ekspertem Finansowym. Dowiesz się m.in., ile wyniesie rata kredytu w poszczególnych bankach w zależności od czasu spłaty.

Co ważne, banki nie muszą proponować maksymalnego okresu spłaty wynikającego z przepisów. Przykładowo, PKO i Alior Bank umożliwiają skorzystanie przy kredytach hipotecznych ze spłaty przez 35 lat, ale wiele banków nie daje takiej możliwości.

A jaki okres kredytowania wybierają obecnie klienci korzystający z kredytów hipotecznych? Z raportu AMRON-SARfiN dotyczącego II kwartału 2024 roku wynika, że aż 58,45% zaciągniętych wówczas zobowiązań miało okres zapadalności od 25 do 35 lat. 33,54% stanowiły kredyty z czasem spłaty zobowiązania do 25 lat, a 7,41% do 15 lat. Maksymalny czas, czyli 35 lat, wybrało 0,59% kredytobiorców.

Dlaczego klienci banków wybierają dłuższy okres kredytowania? Główną przyczyną są wysokie kwoty zobowiązania. Według danych BIK-u średnia wartość kredytu mieszkaniowego, o który wnioskowali klienci w lipcu 2024 roku, wynosiła 435,88 tys. zł. Bez długiego okresu spłaty niewielu klientów miałoby wystarczają zdolność kredytową.

Okres kredytowania przy kredytach gotówkowych

W przypadku kredytów gotówkowych minimalny i maksymalny okres kredytowania wynika z Ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim. Takie zobowiązanie możesz maksymalnie spłacać przez 120 miesięcy (a więc 10 lat). Okres minimalny wynosi natomiast 3 miesiące.

Od czego zależy okres kredytowania?

Wymagania wynikające z przepisów to jedno, ale banki poza tym biorą pod uwagę inne kwestie przy ustalaniu czasu spłaty zobowiązania. Znaczenie mają takie kwestie jak:

Rodzaj kredytu – inny jest okres spłaty w przypadku kredytu hipotecznego, a inny gotówkowego.
Oferta – instytucja może w tym samym czasie proponować różne produkty finansowe, z których każdy ma inny maksymalny okres kredytowania.
Wiek kredytobiorcy – banki określają, ile możesz mieć maksymalnie lat, kiedy spłacisz ostatnią ratę zobowiązania. Przeważnie ten wiek wynosi od 68 do 80 lat. Zatem jeśli masz, np. 65 lat, to nie otrzymasz kredytu hipotecznego na 25 lat. Okres spłaty kredytu musi być krótszy.
Zdolność kredytowa – jeśli przy danym okresie zobowiązania bank nie udzieli Ci oczekiwanej kwoty, wydłuż czas spłaty, obniż ratę, a wtedy zwiększysz szansę na uzyskanie oczekiwanych środków.

Czy można zmienić okres kredytowania?

To, że zawierasz umowę z bankiem i zobowiązujesz się do spłaty rat w określonej wysokości w danym czasie, nie oznacza, że nie możesz tego zrobić wcześniej. Jak najbardziej masz do tego prawo – zarówno w przypadku kredytu hipotecznego, jak i gotówkowego czy innych rodzajów zobowiązań. Możliwa jest nadpłata zobowiązania, jak i przedterminowa spłata całości. Dzięki temu odniesiesz korzyści finansowe – będziesz płacić odsetki i ponosić inne koszty związane ze zobowiązaniem przez krótszy okres. To może oznaczać bardzo duże oszczędności.

Jednak nie zawsze przedterminowa spłata musi być korzystna – warto ją przeliczyć. W określonych sytuacjach bank ma prawo do rekompensaty, czyli prowizji. W przypadku kredytu hipotecznego może to zrobić, jeśli zobowiązanie jest oprocentowane według zmiennej stopy, a spłacasz je lub nadpłacasz w ciągu 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy.

Prowizja nie może przekraczać:

odsetek, które można by naliczyć od spłaconej przedterminowo części lub całości kredytu hipotecznego w ciągu roku od dnia faktycznej spłaty;
3% nadpłacanej kwoty;
kosztów banku związanych z przedterminową spłatą.

Jeśli do końca umowy pozostał mniej niż rok, prowizja nie może wynosić więcej niż odsetki za okres pozostały do zakończenia umowy.

Możliwość przedterminowej spłaty kredytu gotówkowego wynika z art. 48 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim. Bank może naliczyć prowizję wyłącznie za spłatę przed terminem za okres, w którym stopa oprocentowania jest stała, a kwota spłacanego kredytu wynosi więcej niż trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia w Polsce. Prowizja ta nie może wynosić więcej niż:

1% spłacanej części kredytu gotówkowego, jeżeli do końca okresu spłaty zostało więcej niż rok;
0,5% jeśli do końca okresu spłaty pozostało mniej niż rok.

Przeważnie warto skrócić okres kredytowania, jeśli ma się taką możliwość. Było to np. zalecane kredytobiorcom, którzy korzystali z rządowych wakacji kredytowych. Sugerowano im, aby z zaoszczędzonych środków nadpłacili zobowiązanie, a następnie zdecydowali się na skrócenie okresu spłaty, zachowując taką wysokość miesięcznej raty jak dotychczas. Dzięki temu kwota kredytu, a konkretnie kapitału, zmniejszy się i mniejsze będą całkowite koszty zobowiązania.

Czy można wydłużyć okres kredytowania?

Możesz zwrócić się do banku z prośbą o dłuższy okres spłaty zobowiązania, ale tylko wtedy, jeśli aktualnie umowa nie obowiązuje przez okres maksymalny przewidziany dla danego kredytu. To jedno z rozwiązań, jeśli spodziewasz się, że możesz mieć problemy z terminową spłatą rat w najbliższym czasie. W takim wypadku nie czekaj, aż dojdzie do opóźnień, tylko reaguj wcześniej. Dzięki takiej zmianie obniżysz też ratę. Musisz jednak liczyć się z faktem, że wzrośnie całkowity koszt zobowiązania.

Najlepszy okres kredytowania z punktu widzenia kosztów to oczywiście nie ten najdłuższy. Jednak ważniejsza jest stabilność finansowa Twojego gospodarstwa domowego. Krótki okres kredytowania może za bardzo go obciążać, nie będziesz w stanie podołać wszystkim wydatkom. Staraj się spłacić kredyt jak najszybciej, ale nie za wszelką cenę. Ustal ratę na akceptowanym dla swojego budżetu domowego poziomie. Pomoże Ci w tym Ekspert Finansowy. Dzięki konsultacji z nim dowiesz się, jak wysoki kredyt jest w zasięgu Twoich możliwości i jaka rata będzie bezpieczna dla Twojej sytuacji finansowej. Ekspert przeprowadzi Cię również przez cały proces ubiegania się o kredyt.

Źródła:

Natalia Kowalska
Ekspert Finansowy NOTUS