Czym jest restrukturyzacja kredytu i kiedy warto z niej skorzystać?

Redakcja NOTUS

7 min czytania

Opublikowane: 27 listopada 2024

Kredyt może być zobowiązaniem wieloletnim, zaciąganym nawet na 35 lat. Jednak również w wielokrotnie krótszym czasie Twoja sytuacja finansowa może ulec zmianie, przez co pojawi się problem ze spłatą. Co wtedy? Sposobem na prowadzenie sobie z kłopotami jest zmiana warunków spłaty. Sprawdź, czym jest restrukturyzacja kredytu i jakie daje możliwości.

Spis treści

Co to jest restrukturyzacja kredytu?

Umowa kredytowa to wieloletnie zobowiązanie. Nie wiesz, co się stanie w tym czasie – jak potoczy się Twoja kariera, czy będziesz zdrowy i jak będzie wyglądać Twoja sytuacja rodzinna. Restrukturyzacja kredytu jest rozwiązaniem, które umożliwia zmianę warunków umowy kredytowej, aby była lepiej dopasowana do Twojej aktualnej sytuacji finansowej. W skrócie chodzi o to, aby wciąż możliwe było terminowe regulowanie rat. Bankowi zależy na tym, aby nie rozpoczynać windykacji i komplikować całego procesu spłaty. Dlatego też w wielu przypadkach działa na korzyść klientów i zgadza się na zmianę warunków kredytu.

Czy Polacy mają problem ze spłatą kredytów?

Raport AMRON-SARFiN obejmujący II kwartał 2024 roku dostarcza informacji dotyczących terminowości spłat zobowiązań mieszkaniowych. W tym czasie udział kredytów zagrożonych w całym portfelu banków wynosił 1,92%, co oznacza spadek o 0,22 p.p. w stosunku do poprzedniego kwartału. W przypadku kredytów w złotówkach było to 1,44%, zaś we franku szwajcarskim – 14.02%.

Poprzez kredyty zagrożone rozumie się zobowiązania niespłacane przez co najmniej 90 dni. Restrukturyzacja jest jednym ze sposobów na to, aby zmniejszyć ryzyko opóźnień w spłacie. Jeśli widzisz, że możesz mieć problem z regulowaniem rat kredytu lub pożyczki, nie czekaj z działaniem. Skontaktuj się z bankiem i złóż wniosek. Najprzychylniej instytucje patrzą na restrukturyzację kredytów gotówkowych. Jeśli chodzi o kredyty hipoteczne, restrukturyzacja nie zawsze jest możliwa, a poza tym towarzyszy jej więcej formalności.

Kiedy masz szansę na restrukturyzację kredytu?

Restrukturyzacja zadłużenia to dobre rozwiązanie, jeśli obawiasz się, że nie podołasz spłacie zobowiązania. Masz szansę na akceptację wniosku przez bank, jeżeli:

nastąpił spadek dochodów Twoich czy całego gospodarstwa domowego;
zmagasz się z chwilowymi problemami finansowymi wynikającymi z pilnego, nieprzewidzianego wydatku;
masz problemy finansowe ze względów losowych, np. przez kosztowne leczenie, szkody w mieniu (np. pożar czy zalanie).

Bank prawdopodobnie wymienia na swojej stronie przypadki, w których może zaakceptować wniosek o restrukturyzację lub zaproponować inne rozwiązanie. Możesz też skonsultować swoją sytuację z Ekspertem Finansowym, który wskaże Ci możliwe sposoby wyjścia z sytuacji. Pamiętaj, aby nie czekać z działaniem na ostatnią chwilę.

Ja złożyć wniosek o restrukturyzację do banku?

Aby mieć szansę na zmianę zasad spłaty zadłużenia, po pierwsze musisz zwrócić się z zapytaniem o taką możliwość do banku. W praktyce – złóż wniosek. W tym celu skontaktuj się z pracownikiem banku, aby dowiedzieć się, co ma zawierać taki dokument. Zazwyczaj instytucje mają na swojej stronie gotowe wzory do wypełnienia. Nie są one skomplikowane. Oto przykładowe informacje, które musisz umieścić w takim wniosku:

numer umowy kredytowej;
dane wnioskującego – imię i nazwisko, PESEL, stan cywilny, nazwisko rodowe;
adres zamieszkania i ewentualnie adres korespondencyjny;
dane kontaktowe – e-mail, numer telefonu;
określenie przyczyny pogorszenia się sytuacji finansowej, która uniemożliwia spłacanie zobowiązania na dotychczasowych warunkach, np. utrata zatrudnienia, wzrost wydatków, opóźnienia należnych płatności, choroba, zmniejszenie dochodu, zajęcia egzekucyjne, rozwód;
działania podejmowane w ramach restrukturyzacji, np. okresowe obniżenie wysokości miesięcznej raty przy zachowaniu okresu kredytowania, obniżenie rat i wydłużenie czasu na spłatę, stałe zmniejszenie wysokości raty i wydłużenie okresu kredytowania;
dane finansowe – dochód wnioskującego, gospodarstwa domowego, liczba osób w nim zamieszkujących, miesięczne wydatki stałe, miesięczne wydatki na konsumpcję, inne stałe koszty (np. alimenty), wysokość obciążeń egzekucyjnych;
zobowiązania spłacane w innych bankach lub firmach pożyczkowych;
posiadane nieruchomości i ich ewentualne obciążenia;
oświadczenie o ewentualnym złożeniu wniosku i ogłoszenie upadłości;
lista załączników do wniosku.

Jak widzisz, bank może wymagać podania wielu informacji, przy czym przygotowanie wniosku nie powinno Ci sprawić problemów. Jeśli potrzebujesz pomocy, skontaktuj się z naszym Ekspertem Finansowym, który może Ci zaproponować różne możliwości poradzenia sobie z trudną sytuacją finansową.

Pamiętaj, że bank musi widzieć podstawę do wydania zgody na restrukturyzację. Jeśli zabraknie tego uzasadnienia, instytucja nie będzie widzieć podstaw do zmiany, zatem może na nią nie przystać. Poza tym restrukturyzacja wiąże się z ponowną analizą zdolności kredytowej. Możliwe, że konieczne będzie np. dodatkowe zabezpieczenie spłaty. Bank sprawdzi również Twoją historię w BIK-u, która pokazuje, czy spłacasz różne zobowiązania zgodnie z harmonogramem. Jeśli z tej bazy wynikają opóźnienia, to z pewnością będzie mieć wpływ na decyzję i ewentualną ofertę.

Rozwiązania restrukturyzacyjne – co może zaproponować bank?

Możesz wnioskować o określoną zmianę w warunkach kredytowania, ale to nie oznacza, że kredytodawca zaakceptuje tę propozycję. Istnieją różne rozwiązania restrukturyzacyjne. Oto przykładowe:

Wydłużenie okresu kredytowania – dzięki temu możesz płacić niższą ratę miesięczną, ale całkowity koszt kredytu wzrośnie.
Zawieszenie spłaty zobowiązania – taka zmiana warunków spłaty oznacza, że przez dany okres nie musisz płacić raty kapitałowo-odsetkowej albo tylko jej części kapitałowej. To dobre rozwiązanie, jeśli masz chwilowe problemy finansowe, np. pojawił się bardzo duży, jednorazowy koszt, przez który nie podołasz spłacie zobowiązań.
Zmiana kosztów kredytowania – bank może się zgodzić na tymczasowe obniżenie oprocentowania lub marży przez ustalony okres, w którym ma się poprawić Twoja sytuacja finansowa.
Konsolidacja zobowiązań – czyli połączenie co najmniej dwóch zobowiązań w jedno, zazwyczaj z niższą ratą, co przeważnie wynika z wydłużenia okresu spłaty. Możliwe, że konsolidacja obejmie ewentualne pożyczki, które masz do spłaty.
Zabezpieczenie spłaty hipoteką na nieruchomości – dzięki temu bank zmniejsza ponoszone ryzyko, dlatego jest w stanie zaproponować lepsze warunki, np. obniżyć oprocentowanie tak, aby rata była niższa. Dzięki temu instytucja może zaproponować dłuższy okres spłaty.
Przewalutowanie – dzięki zmianie waluty zobowiązania nie będziesz ponosić ryzyka związanego z wahaniami kursów, które mogą znaczącą podwyższać comiesięczne raty.
Karencja w spłacie zobowiązania – oznacza, że przez dany okres płacisz jedynie część odsetkową rat.

Restrukturyzacja ze zmianą kredytobiorcy

Powyższe opcje to nie wszystko. Kolejną jest możliwość zmiany osoby odpowiedzialnej za spłatę rat. To rozwiązanie, które sprawdza się, jeśli jako kredytobiorca z pewnych względów nie będziesz w stanie spłacać zobowiązania, np. w wyniku choroby lub innego zdarzenia, przez które nie masz możliwości osiągania dochodów. To także dobre rozwiązanie, jeśli dana osoba ma lepszą od Ciebie zdolność kredytową i jest w stanie przejąć zobowiązanie.

Jeśli zamierzasz się ubiegać o restrukturyzację z przeniesieniem zobowiązania na inną osobę, miej na uwadze, że cały proces jest dosyć skomplikowany. Warunki spłaty kredytu muszą być dostosowane do nowego kredytobiorcy. Zmienić się może harmonogram, oprocentowanie kredytu czy wysokość rat.

Czy restrukturyzacja kredytu wpływa na zdolność kredytową?

Jeśli ubiegasz się o restrukturyzację, to oznacza, że Twoja zdolność kredytowa uległa pogorszeniu. Sam fakt, że chcesz skorzystać z tego rozwiązania, nie ma wpływu na tę zdolność. Jej obniżenie wynika z innych czynników, np. niższych dochodów czy wyższych kosztów utrzymania.

Czy bank może odmówić restrukturyzacji?

Bank na pewno nie zgodzi się na restrukturyzację kredytu, jeśli już wypowiedział umowę kredytu. Dzieje się tak, jeśli wprowadzisz instytucję w błąd czy też nie trzymasz się warunków ustalonych w umowie. Podstawą mogą być duże opóźnienia w spłacie zobowiązania. Kolejnym przypadkiem jest upłynięcie terminu zapłaty ostatniej raty z harmonogramu.

Nawet opóźnienia w spłacie nie przekreślają szans na restrukturyzację, ale osłabiają Twoją pozycję negocjacyjną. Jeśli skontaktujesz się z bankiem przed wystąpieniem problemów z płatnościami, masz większe szanse na wynegocjowanie korzystniejszych warunków. W przypadku opóźnień w spłacie zobowiązania bank może postawić dodatkowe wymagania.

Akceptacja wniosku o restrukturyzację – co dalej?

Jeśli bank zgodzi się na zmiany w warunkach umowy, musisz podpisać aneks i od tej pory będziesz spłacać zobowiązanie według nowych zasad.

Źródła:

Paweł Śliwa
Ekspert Finansowy NOTUS