Historia kredytowa – czym jest? Jak zbudować dobrą historię kredytową?
W momencie gdy ubiegasz się o pozyskanie kredytu w banku, ten sprawdza Twoje możliwości zaciągnięcia zobowiązania. Przede wszystkim weryfikuje Twoją zdolność kredytową, ale to nie jedyny czynnik wpływający na decyzję banku w sprawie udzielenia Ci kredytu. Banki biorą pod uwagę również posiadanie wcześniejszych zobowiązań i terminowość ich spłaty. Jest to tzw. historia kredytowa i może ona wpłynąć na Twoje szanse otrzymania kredytu czy nawet zakupów na raty w przyszłości. Dowiedz się więc, czym dokładnie jest historia kredytowa i czy warto ją budować!
Spis treści
Czym jest historia kredytowa i kogo dotyczy?
Dla instytucji finansowych, udzielających kredytów i pożyczek, liczą się dwie podstawowe kwestie. Jedną z nich jest zdolność kredytowa, czyli możliwość spłaty zobowiązania w ustalonej wysokości i terminach przez kredytobiorcę. Wpływają na nią przede wszystkim wysokość dochodów oraz wydatków na utrzymanie gospodarstwa domowego i wszelkich innych zobowiązań. Kolejną ważną sprawą jest wiarygodności potencjalnego kredytobiorcy. O tym, na ile rzetelnym klientem dla banku jesteś, decyduje Twój scoring. Jest on ustalany punktowo, na podstawie indywidualnych algorytmów danego banku.
Ważną częścią scoringu jest właśnie historia kredytowa. Stanowi ona zbiór informacji na temat Twoich wszystkich wcześniejszych zobowiązań finansowych. Obejmuje kredyty i pożyczki bankowe, zadłużenia w większych instytucjach pozabankowych (tzw. chwilówki w parabankach), zobowiązania na kartach kredytowych, zakupy na raty, a także zakupy z odroczoną płatnością. W historii można znaleźć informacje o ich wysokości, terminowości spłaty rat (z uwzględnieniem wszystkich opóźnień) czy ewentualnie prowadzonych procesów windykacyjnych. W historii takiej znajdują się zarówno dane negatywne, jak i te dotyczące spłaty zobowiązań w terminach.
Historia kredytowa może być neutralna, pozytywna lub negatywna. Fakt ten ma szczególne znaczenie dla osób, które chcą starać się o kredyt lub chcą zwiększyć swoje szanse na jego uzyskanie w przyszłości. Dotyczy to nie tylko wysokich, długoterminowych zobowiązań, ale także drobnych kredytów gotówkowych. Banki zawsze sprawdzają historię wnioskodawcy, a ta istotnie wpływa na decyzję kredytową.
Jak można sprawdzić swoją historię kredytową? Raport BIK
Wiarygodnym źródłem historii kredytowej jest Biuro Informacji Kredytowej (BIK). W każdej chwili możesz pobrać raport BIK, korzystając ze strony internetowej i zakładając swoje konto BIK. Jeśli planujesz ubiegać się o jakikolwiek produkt kredytowy, warto to zrobić przed złożeniem wniosku o kredyt.
Dane są przekazywane do Biura Informacji Kredytowej w określonej częstotliwości, przynajmniej raz w tygodniu. W zależności od terminu aktualizacji danych w placówce, w której ma się zobowiązanie, odnotowane mogą być już jednodniowe opóźnienia. Innym razem natomiast kilka dni zwłoki nie zostanie uwzględnione.
Banki analizując wiarygodność klientów, najczęściej uwzględniają historię kredytową z ostatnich 3-5 lat. Natomiast BIK przechowuje informacje przez cały czas trwania niespłaconych należności, a także po całkowitej spłacie zobowiązania. Zgodnie z ustawą prawa bankowego informacje na temat zobowiązań mogą być przetwarzane nawet przez 12 lat od dnia wygaśnięcia zobowiązania.
Co ważne, zgoda na przetwarzanie danych osoby posiadającej zobowiązania nie jest potrzebna. Natomiast po ich uregulowaniu można zgodę taką wycofać i starać się o wyczyszczenie historii kredytowej. Jest to jednak możliwe tylko wówczas, jeśli spłacałeś kredyt lub pożyczkę terminowo. Informacje o zaległościach zwykle pozostają przez dłuższy okres.
Wierzyciel może uzyskać informacje na temat historii kredytowej osoby wnioskującej o pożyczkę również m.in. z Bankowego Rejestru Dokumentów Zastrzeżonych, Biura Informacji Gospodarczej czy Bankowego Rejestru Niesolidnych Klientów.
Czy zła historia kredytowa zawsze przekreśla szansę na kredyt w banku?
Jeśli Twoja historia kredytowa jest bardzo negatywna, najprawdopodobniej nie będziesz mieć szansy na uzyskanie kredytu w banku. Za taką uznaje się, gdy raport wykaże m.in.:
- zaległości z płatnością przekraczające 90 dni;
- opóźnienia w spłacie rat krótsze (nawet kilkudniowe), ale często się powtarzające;
- podleganie procesom windykacyjnym obecnie lub w niedalekiej przeszłości.
Warto zaznaczyć, że ocena historii kredytowej w dużej mierze zależy od wewnętrznej polityki danego banku. Niektóre instytucje finansowe sceptycznie podchodzą do klientów z przerwami w płynności finansowej, inne są bardziej skłonne do udzielania im kredytów. Większe szanse na pozytywną decyzję z banku mają zwłaszcza osoby z wysoką zdolnością kredytową, która nieco rekompensuje drobne opóźnienia we wcześniejszych spłatach. Względnie zła historia może jednak wpłynąć na warunki umowy, np. zmniejszyć kwotę możliwą do uzyskania czy podnieść wysokość rat i innych kosztów kredytu.
Czy brak historii kredytowej jest pozytywnie odbierany przez banki?
Historia kredytowa to wszystkie dane na temat Twoich wcześniejszych zobowiązań finansowych. Jeśli nigdy takich nie miałeś, to Twoja historia raczej nie jest traktowana jako pozytywna, a neutralna. Dobra historia kredytowa w BIK oznacza posiadanie wcześniejszych zobowiązań, oczywiście spłacanych terminowo. Brak jakichkolwiek zadłużeń w połączeniu z doświadczeniem w spłacie kredytów i pożyczek świadczy o Tobie jako o osobie zdolnej do wywiązywania się ze zobowiązań, posiadającej zdolności zarządzania własnymi finansami.
Niemniej jednak brak wcześniejszej historii kredytowej nie przekreśla Twoich możliwości uzyskania finansowania z banku. Liczy się bowiem przede wszystkim Twoja zdolność kredytowa, która jest wyliczana na podstawie dochodu i wydatków. Pozytywna historia kredytowa, a więc posiadanie doświadczenia w terminowej spłacie pożyczek, może jednak skłonić bank do przyznania Ci wyższej zdolności kredytowej. Z tego względu warto rozważyć budowanie pozytywnej historii kredytowej przed zaciągnięciem większego zobowiązania, np. kredytu hipotecznego.
Jak można budować pozytywną historię kredytową i czy warto to zrobić?
Zdecydowanie warto budować swoją historię kredytową. Nawet jeśli obecnie nie planujesz kredytu hipotecznego, gotówkowego czy innej formy wsparcia z banku, to na przestrzeni lat wiele może się zmienić. Jeśli instytucje finansowe mają w przyszłości być skłonne do udzielenia Ci kredytu, warto zacząć już teraz. Pomocne w budowaniu dobrej historii kredytowej mogą być m.in.:
- Terminowe spłaty wszystkich zobowiązań – to podstawa. Pamiętaj o systematyczności. Jeśli masz kilka pożyczek, prowadź kalendarz z terminami spłat, ustawiaj powiadomienia na telefonie lub zleć stałe przelewy. Tłumaczenie, że opóźnienia wynikały z przeoczenia, mogą nie będą mieć dla banku żadnego znaczenia.
- Zgoda na przetwarzanie danych – po terminowej spłacie zobowiązań wyraź zgodę na ich dalsze przetwarzanie w BIK. Wówczas potencjalny kredytodawca będzie mógł zobaczyć Twoje doświadczenie.
- Unikaj działań windykacyjnych – jeśli masz problemy finansowe, skontaktuj się z wierzycielem jeszcze przed terminem kolejnej raty i wykaż chęć rozwiązania problemu. Bankom również zależy na Twojej wypłacalności. O wiele lepszym krokiem jest poszukiwanie sposobów na wyjście z zadłużenia, niżeli zwłoka.
- Drobne pożyczki – zaciągnięcie debetu na karcie kredytowej lub kupno np. sprzętu na raty daje szansę wykazania się jako kredytobiorca. Oczywiści krok taki ma sens tylko wówczas, jeśli będziesz systematycznie spłacać pożyczkę. Nie można też przesadzać z liczbą tego rodzaju zobowiązań, bo mogłoby to dać efekt odwrotny i świadczyć o braku zaradności finansowej.
- Sprawdzaj historię w BIK – w ten sposób dowiesz się m.in., czy nie doszło do kradzieży Twoich danych osobowych, czyli czy ktoś nie zaciągnął pożyczki na Twoje nazwisko.
- Konsultacja z Ekspertem Finansowym – jeśli zależy Ci na budowaniu pozytywnej opinii lub masz już negatywną historię kredytową i szukasz wyjścia z tej sytuacji, skorzystaj z konsultacji z doświadczonym ekspertem.
Sylwia Kubicka
Ekspert Finansowy NOTUS
