Dopłaty MdM – jak nie stracić pieniędzy, czyli czego nie można robić
Zakup kolejnej nieruchomości lub wcześniejsza spłata kredytu MdM będą oznaczać obowiązek zwrotu dopłaty. Czy to wszystkie przesłanki? Okazuje się, że nie i są inne zdarzenia, które oznaczają utratę dopłaty.
Wiele osób skorzystało z dopłat MdM. Jednak spełnienie kryteriów ustawy i otrzymanie kredytu nie oznaczają, że kredytobiorcy nie mają już innych obowiązków związanych ze swoimi kredytami. Warto mieć świadomość czego nie możemy robić przez 5 lat od nabycia mieszkania, gdyż konsekwencje mogą być bardzo kosztowne. Zgodnie z przepisami istnieje 5 przesłanek, kiedy należy zwrócić otrzymaną dopłatę.
Sprzedaż nieruchomości
Zwrócić dopłatę będziemy musieli w sytuacji gdy dokonamy zbycia nieruchomości zakup której został sfinansowany kredytem Mieszkanie dla Młodych. Dopłatę będziemy musieli więc oddać w sytuacji gdy mieszkanie zostanie sprzedane, przekazane w darowiźnie, czy dokonamy zamiany mieszkania na inną nieruchomość. Taki sam efekt będzie w przypadku zbycia całego mieszkania jak i w przypadku zbycia tylko udziałów. Sprzedaż lub darowanie nawet niewielkiej części będzie jednoznaczne ze zwrotem otrzymanej dopłaty. Jedyny wyjątek uczyniono w przypadku rozszerzenia wspólności ustawowej. Jeśli mieszkanie zostało nabyte przez jednego z małżonków przed zawarciem związku małżeńskiego, to istnieje możliwość rozszerzenia współwłasności bez konsekwencji dla kredytu Mieszkanie dla Młodych.
Wynajęcie lub użyczenie mieszkania
Kredyt Mieszkanie dla Młodych służy sfinansowaniu własnych potrzeb mieszkaniowych kredytobiorcy i nabywcy. W związku z tym wprowadzono pewne ograniczenia w dysponowaniu nieruchomością przez okres 5 lat. W tym czasie mieszkania nie można wynająć, zarówno w całości jak i w części, a także mieszkania nie można w tym okresie również nikomu użyczać. Oddanie mieszkania do użytkowania przez inną osobę będzie oznaczać złamanie przepisów i sankcję w postaci konieczności zwrotu dopłaty.
Zmiana sposobu użytkowania
Nieruchomość zakupiona w programie Mieszkanie dla Młodych nie może zostać przekształcona w inną nieruchomość i użytkowana w sposób, który będzie uniemożliwiał zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych nabywcy. Zatem kupując np. mieszkanie nie możemy przekształcić je w lokal usługowy, gdy celem kredytu był zakup nieruchomości mieszkalnej. Podobnie kupując dom nie możemy uznać, że będziemy prowadzić w nim np. sklep.
Osobną kwestią jest możliwość zarejestrowania w mieszkaniu działalności gospodarczej. Interpretacje wskazują, że sam fakt zarejestrowania działalności gospodarczej nie oznacza jeszcze zmiany sposobu użytkowania. Dopóki mieszkanie nie będzie rzeczywistym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej przepisy nie są łamane. Sam fakt rejestracji działalności nie oznacza obowiązku zwrotu dopłaty.
Nabycie kolejnej nieruchomości
Otrzymaną dopłatę trzeba będzie także zwrócić w momencie uzyskania prawa własności lub współwłasności mieszkania lub domu. Nabycie, ale także otrzymanie w darowiźnie mieszkania lub domu będzie oznaczać złamanie zasad MdM i zwrot dopłaty. Zwrócić należy szczególnie uwagę, że taki sam skutek rodzi nabycie mieszkania w 100%, a także nabycie go tylko w niewielkim udziale. Warto także zwrócić uwagę, że sankcja ta dotyczy tylko nieruchomości mieszkalnych. Oznacza to, że nabycie działki budowlanej nie rodzi negatywnych skutków. Także rozpoczęcie budowy domu na tej działce nie oznacza jeszcze obowiązku zwrotu dopłaty. Dopiero zakończenie budowy domu i oddanie go do użytkowania oznacza, że jesteśmy właścicielami innej nieruchomości mieszkalnej. Drugą kwestią wartą uwagi jest wyłączenie spadkobrania spod tych regulacji. Jeśli otrzymaliśmy mieszkanie lub dom w spadku to nie musimy zwracać otrzymanej dopłaty.
Spłata lub nadpłata kredytu
Obowiązek zwrotu dopłaty pojawia się także w sytuacji, gdy kredyt zostanie spłacony w okresie 5 lat od nabycia mieszkania lub suma nadpłat przekroczy kwotę otrzymanego wsparcia. Takie ograniczenie dotyczy jednak tylko tych kredytobiorców, którzy podpisali swoje umowy kredytowe 1 września 2015 roku lub później. Tego właśnie dnia weszła w życie nowelizacja przepisów wprowadzająca to ograniczenie.
Ile trzeba zwrócić?
Wysokość kwoty, którą należy zwrócić zależy od okresu, w którym nastąpiło zdarzenie skutkujące obowiązkiem zwrotu. Wysokość zwrotu jest wyliczana jako iloczyn kwoty otrzymanej dopłaty oraz wskaźnika wyliczanego jako iloraz liczby pełnych miesięcy pozostałych do zakończenia okresu 5 lat i liczby 60. Mówiąc innymi słowy, jeśli do zakończenia okresu 5 lat pozostał dokładnie rok, to zwrócić należy 20 proc. otrzymanej kwoty. Jeśli np. sprzedaliśmy mieszkanie po 2,5 roku od zakupu, to zwrócić musimy 50 proc. dopłaty.
Od kiedy liczymy terminy?
Termin 5 lat przez jaki obowiązują ograniczenia liczony jest od daty nabycia mieszkania w MdM. To szczególnie ważne dla osób kupujących na rynku pierwotnym, gdyż w tych transakcjach akt notarialny nabycia często może być podpisywany nawet 2 lata po zaciągnięciu kredytu. Trzeba o tym pamiętać, aby nie być zaskoczonym koniecznością zwrotu dopłaty.
Michał Krajkowski
Główny Analityk
NOTUS Finanse S.A.